Gelecek Tarım

Fosforlu Gübre Nedir?

fosforlu gübre nedir

Fosforlu gübreler adından da anlaşılacağı gibi fosfor oranı diğer gübrelere göre fazla olan gübrelerdir. Tarım alanında oldukça fazla kullanılan bu gübrelerin farklı faydaları ve yanlış kullanımında, fazla doz verilmesinde zararları bulunur.

Fosforlu Gübre Ne İşe Yarar?

Fosforlu gübre birçok farklı işe yarar ve çiftçiler tarafından sıklıkla kullanılır. Fosfor gübresinin faydaları şunlardır; Bitkinin fotosentez yapmasına ve enerji transferine yardımcı olur. Bitkilerin kök sistemini güçlendirerek daha güçlü köklerin oluşmasını sağlar. Çiçeklenme ve meyve tutumunu arttırır. Bitkileri hastalıklara karşı dirençli hale getirerek bitkinin verimini arttırır.

Fosforlu Gübreler Hangileridir?

Birçok farklı fosforlu gübre bulunur. Bu gübrelerin hepsinin fosfor içerikleri ve faydası birbirinden farklıdır. İçeriklerine göre fosforlu gübre çeşitleri​ şunlardır:

  • Kompoze Gübreler: İçerisine çok bileşenli besin maddeleri bulunur.
  • Triple Süper Fosfat (TSP): İçerisinde yüksek oranda fosfor vardır.
  • Fosforik Asit (H₃PO₄): İçerisinde konsantre bir şekilde fosfor vardır. Suda çözülerek damlama sulama yöntemi ile bitkilere homojen bir şekilde verilerek verim arttırılır.
  • Di Amonyum Fosfat (DAP): Fosforla birlikte içerisinde azot vardır.
  • P44: Suda hızlı çözünür ve içerisinde %44 P₂O₅ vardır.
  • Mono Amonyum Fosfat (MAP): Fosforla birlikte içeriğinde azot bulunur.
  • Sıvı Fosforlu Gübreler: Damlama sulama yöntemi ile kullanılarak tüm bitkilerin homojen olarak gübrelenmesi sağlanır.
  • Fosforlu Yaprak Gübreler: Doğrudan bitkilerin yapraklarına uygulanır ve hızlı etki eder.
  • Organomineral Gübreler: İçeriğinde fosfor, potasyum gibi makro bileşiklerin yanı sıra birçok farklı mikro bileşik içerir.

Fosfor Gübresinin Zararları Nelerdir?

Fosfor gübresinin birçok faydası vardır fakat fazla kullanımında bitkiler ve toprak için zararlı bir etki yaratabilir. Fosfor gübresinin zararları şunlardır:

  • Toprağa ve bitkiye fazla fosforlu gübre verilmesi demir ve çinko alımını engelleyerek bitkinin gelişimini sekteye uğratabilir.
  • Yeraltı sularının olduğu bölgelerde fosfor gübresinin fazla kullanımında gübrenin fazlası yeraltı sularına karışarak kirliliğe neden olabilir.
  • Mikoriza mantarlarının faaliyetini olumsuz yönde etkileyebilir.

Tüm bu zararlardan etkilenmek istemeyen çiftçiler fosforlu gübre kullanımına dikkat etmelidir.

Bitkilerde Fosfor Eksikliği Nasıl Anlaşılır?

Fosfor eksikliği bitkilerde büyük sorunlara yol açabilir. Bu nedenle bitkiler belirli aralıklarla kontrol edilmeli ve normalin dışında bir durum söz konusu olduğunda gerekli müdahaleler yapılmalıdır. Eğer bitkilerin yapraklarında normal yeşil renginin dışında koyu yeşil rengi bulunuyorsa o bitkide fosfor eksikliği vardır. Yaprakların yeşil olması gereken dönemlerde yapraklarda sararma, kalın ve dik yapraklar ve bodur bir büyüme varsa bir an önce fosfor gübresi ile fosfor takviyesi yapılmalıdır.

fosforlu gübre

Fosforlu Gübreler Ne Zaman Verilir?​

Bitkiler için gerekli gübreler belirli zamanlarda verilmelidir. Bu doğru zamanların dışında kullanılan gübrelerin etkisi kısa sürebilir veya bitkiye hiç etki etmeden toprağa karışabilir. Fosforlu gübrelerin verilme zamanı​ aşağıdaki şekildedir:

  • Eğer bitki fosfor eksikliği belirtisi gösteriyorsa sezon içerisinde damlama sulama yöntemiyle homojen olarak verilebilir.
  • Bitkiye yapılan yaprak öz suyu analizi sonucuna göre eğer bitkinin fosforlu gübreye ihtiyacı varsa verilebilir.
  • Bitkilerin ekim ve dikim dönemlerinde verilebilir.

Fosfor Gübresinin Saklama Koşulları Nelerdir?

Fosforlu gübrelerin de diğer tüm kimyasallar gibi belirli saklama koşulları vardır. Fosfor gübresinin saklanması aşağıdaki şekillerde olmalıdır:

  • Kimyasal reaksiyon oluşturacak diğer tüm kimyasallardan farklı bir yerde bulundurulmalıdır.
  • Hava almayan koli ya da çuvallarda saklanmalıdır.
  • Serin ve kuru bir yerde bulundurulmalıdır. Doğrudan güneş ışığına maruz kalan gübrelerin bozulma ihtimalleri yüksektir.

Fosforlu Gübre Kullanımında Nelere Dikkat Edilmeli?

Fosfor gübresinin kullanımı oldukça önemlidir. Yanlış zamanda ve fazla kullanımında bitkilere zarar veren bu kimyasalları kullanırken şunlara dikkat edilmelidir:

  • Fosforlu gübre kullanılmadan önce toprak analizi yapılmalıdır.
  • Fosforlu gübrenin dozu ve zamanı doğru ayarlanmalıdır. Aşırı dozda kullanım bitkiye ve toprağa zarar verebilir, yanlış zamanda kullanılan gübre etkisiz kalabilir.
  • Yapraktan veya damlama sulama yöntemiyle uygulamak gübre verimini arttırırken emilimi hızlandıracaktır. Fosforlu damlama gübreleri​ ve fosforlu yaprak gübreleri​ bu nedenle daha fazla tercih edilmektedir.

En Çok Fosfor Hangi Gübrede Var?

En iyi fosforlu gübre​ fosfor oranının yüksek olduğu gübrelerdir. Bu gübreler arasında Mono Potasyum Fosfat (MKP), potasyum ve fosforlu gübreler​ ve fosforlu ve potasyumlu gübreler​ vardır. Bu gübreler doğru zamanda ve miktarda kullanıldığında oldukça verimlidir.

Dekara Ne Kadar Fosforlu Gübre Verilmelidir?

Fosforlu gübrelerin kullanımı doz açısından oldukça önemlidir. Dekara atılacak maksimum dozdan daha fazla atılırsa toprağın verimliliği düşer ve bitkiye ekstra zararlar verebilir. Bu nedenle dekarın kaldırabileceği gübre miktarı aşılmamalıdır. Dekara atılacak fosforlu gübre miktarı ürün çeşitlerine göre farklılık gösterebilir. Dekara uygulanacak fosforlu gübre uygulama yöntemine göre farklılık gösterir. Eğer damla sulama yöntemi kullanılacaksa 1 dekar için 1.000 litre suya 1 ila 5 kg arası fosforlu gübre kullanılabilir. Bu miktar ürüne göre değişmekle birlikte gübre uygulanacak metoda göre de değişir.

Fosfor Gübresi Nasıl Uygulanır?

Gübrelerin farklı uygulama yöntemleri bulunur. bu uygulama yöntemlerinden hangisinin seçileceği kullanılacak ürüne ve ürünün sulama sistemine bağlıdır. Fosforlu gübre uygulama yöntemleri şunlardır:

  1. Sıvı Uygulama: Birçok farklı gübrede olduğu gibi damlama sulama yöntemiyle homojen bir şekilde tüm bitkilere gübre verilebilir.
  2. Toprağa Karıştırma: Bitkilerin ekim öncesi uygulama işlemidir.
  3. Bant Uygulama: Bitkinin kök bölgesine yakın bir yere uygulanır.
  4. Yapraktan Uygulama: Doğrudan yaprağa uygulanan bu yöntem gübrenin en hızlı emildiği yöntemdir.

Sıvı Fosfor Gübresi Ne İşe Yarar?

Fosforlu sıvı gübre​ içerisinde bolca fosfor bulunan ve damlama sulama yöntemiyle gübreleme işlemi olan fosforlu gübrelerdir. Fosfor eksikliği olan bitkilere uygulanarak bitkide eksik olan fosforun alınmasını sağlar. Homojen olarak verilen bu fosforlu gübre birçok çiftçi tarafından düzenli olarak kullanılmaktadır.